KLASEAN ERABILTZEKO TEKNIKAK 1 (adierazpena)

GIZA IRUDIA

Giza irudia marrazterakoan askotan agertzen den arazoetariko bat pertsonaren proportzioak mantentzerako orduan izaten da.

Horregatik ikasleak konturatu behar dira giza irudia orokorrean tamaina proportzional bat daukala.

Haiek ondo konturatu ahal izateko ondo egon daiteke irakaslea paper handi batean etzanda jartzea eta ikasleek irudia marraztea.

Marrazkia eginda ikustean gorputzaren tamaina 7 aldiz burukoa dela konturatuko dira (marrazkia zati berdinetan zatituz).

Beraz lege hori haien marrazkietan aplikatu ahalko dute marrazki errealagoak egin ahal izateko.

ARTE HEZKUNTZA GAUR EGUNEKO CURRICULUMEAN

1992an LOGSE sortu zuten: IKUS ADIERAZPEN ETA PLASTIKAREN LENGOAIA.

1992ko LOGSE Legearekin, berriz ere Arte Hezkuntza eredu disziplinatu bezala kontsideratzen hasten da eskoletan. Hau da, artea jakinduria antolatua da berriz ere, irakatsi daiteke eta ikas daiteke, gainera lau atalek osatuko dute disziplina hau: historia, kritika, estetika eta teknikak.

Kulturaren teknologizazioaren eta komunikazioaren teoria berrien indarraren eraginez (Bauhaus eskola), artearen helburu bakarra ez da izango autoadierazpena, teknologia berriak erabiliz, arte lan berriak sortzen hasiko dira. Kultura komunikazioaren terminoetan interpretatzen zuen ikuspegi zientifiko kultural berri bat sortu zen:


Paul Kleeren kristalak, adibidez.

Unibertso bisuala eta irudien ekoizpena, komunikazio mota bat bezala ikusten hasi ziren, eta beraien ustez arteak, edo adierazpen plastikoak, lengoaia bat bezala jokatzen zuen (berehala ikusiko dugun bezala, esandako hau 1992ko LOGSE Legean islatu zelarik), haurraren ekintza plastikoa, komunikatzeko bide bezala interpretatzen duen ikuspegi pedagogiko berri bat sortu zelarik:

Artea=Lengoaia

1.Edozein lengoaiak, komunikatzailea izateko,hots, igorletik hartzailera mezua behar bezala garraiatzeko kode bat behar du.

2. Kodea, zentzumenekin jaso daitezkeen zeinu edo ikur bilduma antolatu batez osatuta dago.

3. Zeinu edo ikur hauek bi alde dituzte:


Alde pertzibigarria(adierazlea): hots edo irudi bat.

Alde izkutua(adierazia): hots edo irudi horri dagokion ideia.

Beraz umeei teknikaz aparte, interpretatzen ere erakutsi behar zaie.

4. Komunikazio prozesuaren oinarrizko eskema da:


Igorlea---------mezua/kodea---------hartzailea

ARTE HEZKUNTZAREN JOERA NAGUSIAK

Dakigunez artea asko aldatu da historian zehar, beraz artea erakusteko metodoa ere aldaketa ugari izan ditu, hauek izan dira tendentzia nagusiak:

Tendentzi klasikoa “Logozentrikoa” (erdi arotik, XX.menderarte)

-Erdi aroan gremiotan irakasten zen baina XX.mendera hurbiltzean akademiak sortu ziren.
-Biek oinarrian ezaugarri pedagogiko berdinak dituzte.
-Artista eta artisauaren artean ez zegoen bereizketarik.
-Errazenatik zailenera ikasten zen.
-Ikasteko modua irakaslearekin zuzena zen.
-Arau batzuk finkatutak zeuden (adb: ama birginaren arroparen kolorea)
-Imitazioa zen ikasteko modua.
-Gauzak ahalik eta errealago egiten saiatzen ziren.

Eredu erromantikoa/autoadierazpenaren eredua:

-Akademien gainbeheraren ondorioz sortu zen.
-Orain ez daude bilatzen gauzak modu erreal batean egitea akademian. bezala, orain sentitzen dutena adierazi nahi zuten,
-sormena zen haien adierazpen modua
-Eredu hau ikastetxera eramaten zen, gizaki sortzailaren ahalmena.
-Sentimendua arrazoia baino garrantzitsuagoa da.
-Arauaren aurrean askatasuna dago.
-Rosseauren eragina handia izan zen garai honetan, bere ustez: haurra berez dauka sortzeko sena, eskolan egin behar duena laguntzea da.
-Eredu honek zulo batzuk uste ditu eskolan: artea ez da erakusten haurra sena badaukalako, eredua ez dago.
-Sentipenak ezin dira ebaluatu orduan beste iakasgaiekin desoreka sortzen da.
-Erronka dago ikastetxean, arte hezkuntza disziplinatzeko orduan
-Marrazki librea hemen koka dezakegu.

Eredu disziplinarra

-60. hamarkadan Semiotikatik datorrena errespetatzen da.
-arte esanahi zabala hartzen da, bere kontzeptua zabaltzen da.
-Autoadierazpena ez da artearen helburu bakarra izango.
-Artea produzitzeko aukera anitzak izango dira.
-Artearen mugak hedatu dira, teknologi berriak erabiltzen dituzte.
-artea=lengoaia ikusten da. Kodifikatuta dagoen lana.
-Lehen ikasleak irakaskuntzaren prozesuaren protagonismo osoa zuen.
-Irakaskuntzaren marko berri honetan irakasleak jakintsuaren papera beteko du.
-Arrazoia eta autoadierazpena dute garrantzia.

Gaur egun eredu hauek oraindik ere erabiltzen dira.

ADIMENAREN GARAPENAREN TEORIA ARTE HEZKUNTZA

Ikertzaile askok ikertu dute adimenaren teoria, adibidez Piagetek.

Lowendfeldek etapa ezberdinak arte hezkuntzan aplikatu zituen eta etapa bakoitzari hainbat ezaugarri aurkitu zizkion:

Zirriborroa (2-4 urte)

Garapen grafomotorra.
Oso fase inportantea da. Ondo finkatu behar den fasea. Bertan lortzen dituelako gero adierazpen grafikorako beharko dituen oinarrizko tresnak. Adibidez garapen kinestesikoa, eskuaren mugimendua kontrolatzen hasten delako.
Hiru Azpifase daude etapa honetan:
a) Ordenatu gabeko zirriborroa 2 urte
b)Zirriborroa kontrolatua.2-3 urte
c) Izena duen zirriborroa. 3-4 urte

2.- Aurreskematikoa. (4-7 urte)

-Marrazteko modu desberdina sortzen da.
-Komunikazio Grafikoaren sorrera ematen da etapa honetan.
-Haurrak kontzienteki erabakitzen du ze formak erabiliko ditun.
-Inguruarekin zerikusirik dituen formak sortzen ditu.
-Trazak beste funtzio bat betetzen hasten da, objektu bisualak sortzea.
-Formak oso ongi zehaztuak agertzen dira, traza menperatzen hasten delako. Forma bakoitzak badu bere esanahia.
-Hasieran haurrak ezin zuen gogoeta bat egin, orain aldiz bai.
-Marrazkiaren eta pentsamenduaren arteko lotura nabarmena da.
-Buruandiak.
-Oinarrizko formak.
-Erraz ezagutu daitezkeen gauzak egiten dituzte lau urteekin.
-Bostekin, pertsonak, etxeak, zuhaitzak, loreak eta egunerokotasunean azaltzen zaizkion gauzekin betetzen dituzte bere marrazkiak.

3.- Eskematikoa (7-9)

-Inguruarekin dituen harremanak islatzen ditu. Azaltzen zaizkion formak, antolatzen eta definitzen saiatzen da.
-Pentsamendu sortzailea garatzen hasten da.
-Lowendfel-en ustetan, aurreko etapetan izan duen esperientziari esker, haurrak kontzeptu bakoitzerako eskema grafiko bat sortzen du,.
-Eskemak: marra geometrikoez eginiko irudiak dira.
-Figurak errepresentatzeko erabiltzen ditun formak dira.
-Giza irudi baten eskema, gizakiak duen forma horren kontzeptua litzateke, eta errepika ditzake beste esperientzi berri batera iristen den arte.

4.- Errealismoaren fasea. (9-11 urte)

-Aurreko tendentzi eskematikoa gainditzen ditu.
-Irudi geometrikoak desagertzen dira.
-Jantzian jartzen du arreta.
-Lur lerroa gainditzen du. Planoa azaltzen da.
-Zehaztasunean, detailean jartzen du arreta.
-Marrazkia eta modeloaren arteko berdintasunari buruzko interesa azaltzen du.